کارگو نام یکی از خدمات سیستم حمل و نقل است. شرکت‌های بازرگانی و تجار با این واژه به‌خوبی آشنا هستند. اما این واژه به چه معناست؟ چگونه انجام می‌شود و هزینه خدمات کارگو چقدر است؟ این روش ارسال طی چه مراحلی انجام می‌شود؟ برای ارسال کارگو باید به چه قوانینی توجه داشته باشیم؟

کارگو چیست؟

کارگو (Cargo) یک روش حمل بار است که از طریق آن یک یا چند کالا با هواپیمای غیرمسافربری یا تجاری جابه‌جا می‌شود. برخی دیگر کارگو را به محصولات یا کالاهایی اطلاق می‌کنند که با وسایل حمل و نقل مثل هواپیما، قطار، کشتی، ون و… از یک نقطه به نقطه دیگر برده می‌شوند.  

اگر قرار باشد کلمه کارگو را به زبان فارسی برگردانیم، معادل واژه «بار» است. به این معنا که شما یک بار (کالا) را با کمک سیستم حمل و نقل دریایی، زمینی یا هوایی از مبدأ به مقصد می‌رسانید. برای مثال اگر شما یک تاجر هستید و مدام باید کالاهای خود را جابه‌جا کنید، به خدمات شرکت‌های حمل و نقل نیاز پیدا می‌کنید. حالا برای برخوردارشدن از خدمات آن‌ها و حمل کالاها باید از طریق کارگو اقدام کنید و کالاها را به مقصد برسانید. 

کارگو برای انتقال کالا و حتی حیوانات دامی و غیردامی نیز کاربرد دارد. کارگو حیوانات و کالاها ازجمله خدماتی است که توسط شرکت‌های حمل و نقل ارائه می‌شود.

انواع ارسال در کارگو

کارگو براساس روش حمل به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شود. در ادامه ویژگی‌های حمل کارگو با هریک از آن‌ها بررسی شده است: 

ارسال کارگو هوایی

در این روش که به‌عنوان سریع‌ترین راه ارسال کالا شناخته می‌شود، محموله از طریق هواپیما به مقصد برده می‌شود. سیستم حمل و نقل هوایی انواع مختلفی دارد که عبارت‌اند از: 

  • پرواز چارتر (هم افراد هم کالا) 
  • پرواز سیستمی (مخصوص مسافران) 
  • پرواز بازرگانی (مخصوص حمل کالا) 
  • پرواز کارگو 
  • پرواز فریت 

کارگو هوایی به‌عنوان یکی از پرکاربردترین روش‌های جابه‌جایی کالا در دنیا شناخته شده است. ازآنجاکه ارسال کارگو در این روش با سرعت بالایی انجام می‌شود، از آن برای ارسال کالاهای حساس یا حیوانات استفاده می‌شود. 

در روش کارگو هوایی از هواپیماهای باری استفاده می‌شود و در برخی مواقع هواپیماهایی مسافری (در بخش حمل بار) نیز برای جابه‌جایی کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش هزینه بسیار بالایی دارد و شرکت‌های بازرگانی زمانی که سرعت انتقال کالا برایشان اهمیت داشته باشد، از آن استفاده می‌کنند.

ارسال کارگو دریایی

دومین روش رایج برای حمل کالا، استفاده از کشتی است. کشتی‌های باری که به همین منظور ساخته می‌شوند، قادرند هر نوع کالایی را بین بنادر مختلف جابه‌جا کنند. کارگو دریایی به سه روش صورت می‌گیرد که عبارت‌اند از: 

  • تحویل بار در محل کار (EX WORK) 
  • تحویل بار روی اسکله یا عرشه کشتی (FREE ON BOARD) 
  • تحویل بار در مقصد

ارسال کارگو ریلی

یکی دیگر از انواع کارگو با استفاده قطار انجام می‌شود. ازآنجاکه فقط چند کشور با ایران خط ریلی دارند، جابه‌جایی بار از طریق کارگو ریلی محدودیت دارد. درواقع برای صادرات یا واردات از طریق کارگو ریلی باید کشور مقصد یا مبدأ را در نظر داشته باشید. برای مثال، ترکیه، ارمنستان، گرجستان، آذربایجان و ترکمنستان ازجمله کشورهایی هستند که می‌توانید بار را از طریق قطار به آن‌ها ارسال کنید. 

برخی کالاها را نمی‌توان با روش دریایی یا هوایی ارسال کرد و به همین دلیل روش ریلی بهترین جایگزین است. مواد نفتی، شیمیایی، سیمان و… از جمله کالاهایی هستند که تنها با روش کارگو ریلی جابه‌جا می‌شوند.


حمل کارگو جاده‌ای

حمل و نقل جاده‌ای نیز یکی دیگر از روش‌های کارگو شناخته می‌شود که بین کشورهای نزدیک به هم، بسیار رایج است. در این روش از کامیون‌های بزرگ و چندمحوره استفاده می‌شود. حمل کالا از طریق زمینی ممکن است طولانی‌تر از روش دریایی باشد، اما درمقابل، هزینه کمتری نیز دارد. 

ازآنجاکه همه کشورها با همدیگر مرز زمینی ندارند، استفاده از روش حمل کارگو جاده‌ای به همه کشورها ممکن نیست و باید با توجه به کشور مقصد، از روش‌های دیگر استفاده کنید.  

قیمت خدمات کارگو

شرکت‌های حمل و نقل کالا برای تعیین هزینه‌های کارگو عوامل و معیارهای زیادی را در نظر می‌گیرند. برای مثال، باید به حساسیت کالا توجه داشته باشند؛ زیرا حمل و نقل برخی کالاها که حساسیت زیادی دارند به‌سختی انجام می‌شود و به مراقبت بیشتری نیاز دارند. به همین دلیل هزینه خدمات کارگو برای این کالاها بیشتر است. 

از دیگر معیارهایی که در تعیین هزینه‌های ارسال کارگو تأثیر دارد، مسیری است که برای انتقال کارگو انتخاب شده است. هریک از روش‌های دریایی، زمینی و هوایی هزینه‌های متفاوتی دارند و همان‌طور که اشاره کردیم، ارسال کارگو هوایی هزینه بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.  

هریک از شرکت‌ها برای حمل کارگو خدمات متفاوتی را ارائه می‌دهند و از این نظر در یک رده‌بندی قرار نمی‌گیرند. اعتبار و رتبه‌ای که این شرکت‌ها دارند، در تعیین هزینه‌های حمل بار تأثیر زیادی دارد.  

برخی شرکت‌ها سعی می‌کنند با روش‌هایی مثل استفاده از سوخت هیبریدی به‌جای سوخت‌های فسیلی، قیمت کارگو را کمتر کنند. فراموش نکنید تغییرات آب‌وهوا، شیوع بیماری‌ها (مثل کرونا) و مشکلاتی که در پرواز یا سفر دریایی ایجاد می‌شود، می‌تواند در تعیین قیمت کارگو تأثیر داشته باشد.
 

مدت‌زمان خدمات کارگو

کارگو باید به‌نحوی انجام شود که به کالای شرکت‌های تجاری آسیب وارد نشود. وقتی هلند گل‌های رز خود را با روش کارگو به سایر کشورهای دنیا می‌فرستد، یعنی باید مدت‌زمان خدمات کارگو آن‌قدر کوتاه باشد تا به این محصول آسیبی وارد نشود. مواد غذایی یا برخی مواد شیمیایی که ممکن است در مدت‌زمان کوتاهی خراب شوند، نیز باید به‌سرعت انتقال یابند. 

جابه‌جایی حیوانات از طریق کارگو هوایی هم اگر طولانی شود، اثرات مخربی روی هواپیما دارد و از سوی دیگر به حیوان نیز آسیب وارد می‌کند. برای مثال، حیوانات غول‌پیکری مثل فیل یا زرافه نمی‌توانند مدت طولانی در هواپیما بمانند و باید سریع به مقصد برسند.  

همه این عوامل باعث می‌شود تا شرکت‌های تجاری زمان ثبت سفارش ارسال کارگو، از بی‌نقص‌بودن خدمات شرکت حمل و نقل اطمینان پیدا کنند.  

 

قوانین ارسال بار در کارگو

قوانین ارسال به روش کارگو که همه تجار و بازرگانان باید از آن اطلاع داشته باشند عبارت‌اند از: 

  • مسئولیت آسیب به بار بر عهده شرکت‌های تجاری است و شرکت‌های حمل و نقل در این مورد هیچ مسئولیتی ندارند. بسته‌بندی کالا باید به‌نحوی انجام شود که هیچ آسیبی به بار وارد نشود و از سوی دیگر فرستنده موظف است بارهای خود را بیمه کند. 
  • شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات کارگو نباید کالاهایی را که در خطر آتش‌سوزی قرار دارند و یا به انسان و محیط‌زیست آسیب وارد می‌کنند، ارسال کنند. 
  • قوانین مربوط به امور گمرکی در کشورهای مختلف متفاوت است و به همین دلیل شرکت‌های فرستنده باید قبل از استفاده از خدمات کارگو، درمورد کشور مقصد یا مبدأ اطلاعاتی را به دست آورند.